Jak skutecznie wydziedziczyć męża, żonę, dziecko? Praktyczny poradnik

Jeśli zastanawiasz się, jak wydziedziczyć męża, żonę, dziecko, to znaczy, że sprawy zaszły naprawdę daleko. W polskim prawie można wydziedziczyć męża, żonę, dziecko, ale trzeba to zrobić umiejętnie. Tu nie chodzi o chwilową złość czy kłótnię o pilota do telewizora. Mówimy o decyzji, która zmienia życie. Jak zrobić to skutecznie? Oto kroki i wytyczne, które trzeba spełnić, aby skutecznie wydziedziczyć męża, żonę, dziecko.

Zacznijmy od tego, co to w ogóle jest to wydziedziczenie. Wydziedziczenie oznacza pozbawienie prawa do zachowku. O tym co to jest zachowek pisaliśmy tutaj: Zachowek – co warto wiedzieć Wydziedziczenie, ujmując to bardziej krótko i brutalnie - to prawne powiedzenie "niczego ode mnie nie dostaniesz". Nawet jeśli mąż, żona, dziecko miałby dostać jakąś cząstkę spadku według ustawy, po skutecznym wydziedziczeniu nie dostanie ani grosza.

Wydziedziczenie męża, żony, dziecka podobnie jak innych spadkobierców ustawowych, jest możliwe tylko w ściśle określonych przypadkach. Nie wystarczy sama niechęć czy złość.  Powód wydziedziczenia musi być konkretny, poważny i zgodny z właściwymi przepisami kodeksu cywilnego.  Przepisy te stanowią, że spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:

1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;

2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;

3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Podstawą wydziedziczenia może być tylko jedna z podstaw wskazanych w ustawie. Powyższe unormowanie oznacza, że osoba, którą chcemy wydziedziczyć musi dopuszczać się rażącego naruszania zasad i tu można wskazać kilka przykładów:

• Przemoc lub znęcanie się – jeśli mąż, żona lub dziecko stosuje przemoc fizyczną, psychiczną lub emocjonalną wobec rodzica, małżonka lub dzieci, co można interpretować jako rażące naruszenie obowiązków rodzinnych.

• Umyślne przestępstwo przeciwko Tobie lub Twoim bliskim – groźby, przemoc, oszustwo.

• Trwała niezgodność z zasadami współżycia społecznego – jeśli małżonek, dziecko w rażący sposób łamie zasady współżycia społecznego, np. poprzez życie w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, hazard, uzależnienie od alkoholu lub narkotyków, niewierność, lub inne działania naruszające relacje małżeńskie lub rodzinne.
• Rażące zaniedbanie obowiązków rodzinnych – na przykład odmowa pomocy małżonkowi czy też rodzicowi w potrzebie, brak wsparcia finansowego lub psychicznego w sytuacjach wymagających współpracy i odpowiedzialności w małżeństwie, rodzinie jeśli takie zachowanie niszczy rodzinę.

Aby wydziedziczenie było skuteczne, spadkodawca musi dokonać tego wyłącznie w testamencie. O testamentach pisaliśmy tutaj: Testament – niby proste ale trudneW dokumencie tym powinny być szczegółowo opisane powody, które uzasadniają pozbawienie prawa do zachowku. Samo sporządzenie testamentu, w którym testator cały majątek przekazuje innej osobie lub osobom, nie jest jednoznaczne z wydziedziczeniem, ponieważ pominięcie w testamencie nie pozbawia prawa do zachowku.

W treści testamentu należy zatem wyraźnie napisać:

• że konkretna osoba – mąż, żona, dziecko zostaje wydziedziczona,
• powody, które stanowią podstawę wydziedziczenia.

Brak tych elementów lub niewystarczająco uzasadniona przyczyna może spowodować, że sąd uzna wydziedziczenie za nieważne

Wydziedziczyć można całkowicie lub częściowo. Wydziedziczenie całkowite oznacza, że małżonek lub dziecko w ogóle nie będzie miał prawa do zachowku. Wydziedziczenie częściowe natomiast polegać może na rozrządzeniu, w którym spadkodawca, z przyczyn wymienionych w ustawie, pozbawia spadkobiercę nie całego, lecz części zachowku, np. połowy, albo ogranicza jego zachowek do jakiejś wielkości. Przykładowo można wskazać, że w testamencie znajduje się taki zwrot: „Nie chcę, by mój mąż J.K. po mnie dziedziczył, bo przez wiele lat się mną nie zajmował, nie chcę też, by otrzymał zachowek, ale niech jednak otrzyma 1000 zł” albo: „Wydziedziczam częściowo żonę J.K., bo była mi niewierna, ale niech otrzyma jedną piątą należnego jej zachowku”

Wydziedziczenie męża, żony, dziecka w Polsce jest możliwe, ale wymaga spełnienia określonych przepisami warunków oraz szczegółowego uzasadnienia w testamencie. Jeśli jednak sytuacja życiowa lub relacje w małżeństwie nie dają podstaw prawnych do wydziedziczenia, warto przemyśleć inne sposoby zabezpieczenia majątku lub skorzystać z pomocy prawnej, aby znaleźć najlepsze rozwiązanie.